Đèn măng xông là gì? Phân loại và so sánh ưu và nhược điểm

Có lẽ ngày nay không còn quá nhiều người biết đèn măng xông là gì nhưng trước đây, đèn măng xông là một vật dụng xa xỉ, là niềm mơ ước của biết bao gia đình.

Ngày nay, tuy trên thị trường đã xuất hiện nhiều loại đèn khác, hiện đại hơn, nhiều chức năng hơn nhưng những chi tiết vintage, đậm chất hoài cổ của đèn vẫn còn làm thao thức nhiều trái tim.

Bên cạnh đó, đèn măng xông vẫn là một loại đèn phù hợp sử dụng trong một số trường hợp nhất định, đặc biệt là trong các chuyến dã ngoại, trekking. Nếu bạn tò mò không biết đèn măng xông là gì và muốn tìm hiểu, khám phá về loại đèn này thì hãy xem ngay bài viết dưới đây nhé!

1. Đèn măng xông là gì, có xuất xứ từ đâu?

Có rất nhiều người thắc mắc đèn măng xông là gì, tại sao lại đặt là măng xông. Thực chất, cái tên măng xông (có nơi gọi là măng sông) là phiên âm của chữ Manchon trong tiếng Pháp.

Đèn này được đặt tên là manchon bởi vì đèn sáng được một phần là nhờ vào tấm lưới cotton có tẩm một loại hóa chất đặc biệt mà khi cháy sẽ cho ra được ánh sáng tự nhiên mà tấm lưới đó lại có tên là manchon.

Nói rõ hơn, đèn được thắp sáng bằng xăng hoặc dầu hỏa, lưới manchon sẽ chụp vào ngọn đèn, lõi của đèn là một ống được tết bằng sợi đã thấm qua muối kim loại mà khi úp lên, ngọn lửa sẽ làm tăng độ sáng hơn.

Vào đầu thế kỷ XIX, nhu cầu đi biển dài ngày ngày càng tăng. Thời điểm đó, ánh sáng từ các loại đèn dầu không còn đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng, đó là lí do vì sao người ta cần cấp tốc sáng tạo ra một loại đèn có công suất mạnh để nhìn thấy chúng dù ở xa.

Từ đó, đèn măng xông được ra đời, đây có thể xem là phát minh quan trọng nhất trong lịch sử phát triển ngọn của hải đăng.

2. Nguyên lý hoạt động của đèn măng xông

Nguyên lý hoạt động của đèn sẽ theo cơ chế bốc hơi lượng nhiên liệu đốt bên trong bằng việc truyền áp lực và nhiệt độ thích hợp lên những ống tuýp được lắp bên trên lớp vỉ nung. Nhờ cơ chế hoạt động này mà đèn măng xông có thể tự đun nóng, độ sáng thậm chí mạnh gấp 6 lần các loại đèn dầu trước đó nhưng lượng nhiên liệu tiêu thụ lại ít hơn rất nhiều.

Cụ thể hơn, bạn sẽ dùng tay bơm qua một hệ thống để tạo ra sức ép, khi mở van, chính sức ép này sẽ phun dầu bên trong bình lên một lổ thoát rất nhỏ. Ống tuýp đó được làm bằng đồng để tăng khả năng chịu nhiệt, dầu sau khi đi qua hết ống tuýp đồng sẽ đến vị trí đầu đốt được làm bằng sành ở phần trên của đèn và nằm bên trong lưới măng xông.

Tại đây, dầu sẽ được đốt nhờ mồi lửa tia dầu của lưới và biến thành hơi phục cháy sáng, ánh sáng trắng phát ra mạnh khoảng 500CP, tương đương với 400W. Số lượng dầu và không khí luôn được được điều hoà theo mức cố định bằng hệ thống chỉnh tay.

Với 1L dầu lửa (dầu hôi), đèn có thể sáng khoảng 10 tiếng đồng hồ.

3. Phân loại đèn măng xông - Phân tích ưu, nhược điểm của từng loại

Dựa theo nguyên liệu sử dụng mà đèn măng xông sẽ được chia làm các loại khác nhau. Ở đây WETREK.VN phân loại 3 dạng đèn măng xông phổ biến nhất, mỗi dạng sẽ có những đặc điểm phù hợp với nhu cầu sử dụng riêng.

3.1. Đèn khí đốt

Đèn măng xông truyền thống sẽ sử dụng khí đốt làm nhiên liệu cháy sáng, chủ yếu là các loại khí đốt sau:

• Propan và nhiên liệu lỏng (khí đốt hóa lỏng, xăng trắng): Các loại đèn măng xông này tiêu ít nhiên liệu nên sử dụng tiết kiệm hơn. Khi nào nhiên liệu hết, bạn chỉ cần nạp thêm nhiên liệu là được.
• Butan: Loại đèn măng xông sử dụng nhiên liệu này chỉ dùng được 1 lần. Tuy nghe có vẻ bất tiện nhưng đây lại là vật gần như bất ly thân cho những ai có thú vui dã ngoại, trekking trong ngày vì nó vô cùng nhỏ gọn và dễ sử dụng, thuận tiện đem theo.

Ưu điểm:

• Cường độ sáng cực kỳ mạnh, có thể chiếu sáng toàn bộ khu cắm trại, đặc biệt dùng tốt trong các trường hợp phải tìm đường trong rừng rậm sâu, hang động lớn.

Nhược điểm:

• Nhiệt lượng tỏa ra lớn, chỉ phù hợp sử dụng ở không gian ngoài trời, lớn, thoáng đãng, không phù hợp sử dụng trong không gian kín hoặc không gian nhỏ hẹp.
• Đèn sáng bởi khí đốt nên khi sử dụng đèn phát ra tiếng ồn lớn.
• Đèn nặng và khá cồng kềnh, gây bất tiện trong các chuyến đi rừng dài ngày cần di chuyển nhiều.

3.2. Đèn măng xông dùng nến

Đối với loại đèn măng xông dùng nên, xung quanh sẽ được thiết kế thêm các tấm phản quang. Nhờ đó, dù chỉ thắp một ngọn nến nhỏ, ánh sáng vẫn có thể tỏa ra vừa đủ giúp bạn nhìn được không gian trong đêm tối.

Ưu điểm:

• Ánh sáng phát ra dịu nhẹ.
• Không phát ra âm thanh ồn ào.

Nhược điểm:

• Dù đã có tấm phản quang phát tán ánh sáng nhưng công suất nhỏ vẫn là một điểm bất lợi khi sử dụng loại đèn này ở những không gian rộng. Loại đèn này chỉ phù hợp sử dụng trong các buổi tụ tậm ăn uống, tâm sự vào buổi tối với bạn bè và người thân.
• Đèn sử lửa làm nhiên liệu nên sẽ phát ra lượng nhiệt cao, nếu không cẩn thận có thể xảy ra trường hợp lửa bắt đồ vật gây cháy nổ.

3.3. Đèn măng xông điện/ đèn LED

Khác với các loại đèn măng xông cổ dùng nguyên liệu tự nhiên, đèn măng xông điện sẽ lấy năng lượng từ pin.

Ưu điểm:

• Tuổi thọ sử dụng dài lâu hơn các loại đèn măng xông cổ.
• Cường độ chiếu sáng của đèn khá tốt, dễ dàng trong việc soi sáng đường và khung cảnh xung quanh khi đi trong đêm tối.
• Đáp ứng nhu cầu sử dụng trong mọi điều kiện thời tiết, kể cả những ngày trời có mưa lớn hay tuyết.
• Không phát ra âm thanh ồn ào.
• Độ an toàn được đảm bảo hơn vì nó không tạo ra nhiệt nên sẽ không xảy ra trường hợp bị cháy.

Nhược điểm:

• Nếu bạn sử dụng đèn cho mục đích dã ngoại hay trekking dài ngày, bạn nên chuẩn bị nhiều pin dự phòng để tránh đèn xông bị hết năng lượng.

Có thể nói, từ khi đèn măng xông điện xuất hiện, người dùng có xu hướng chuyển sang sử dụng loại này nhiều hơn vì độ sáng và độ an toàn đều được đảm bảo để đáp ứng tốt nhu cầu của các chuyến đi, thao tác sử dụng và bảo quản cũng đơn giản hơn nhiều.

4. Đèn măng xông giá bao nhiêu?

Nếu bạn chỉ muốn mua đèn măng xông phục vụ mục đích chiếu sáng thông thường thì chỉ cần mua loại đèn măng xông điện sử dụng bóng LED là được vì chúng vừa rẻ vừa có khả năng chiếu tốt.

Thông thường, bạn chỉ cần bỏ ra tầm 100.000 - 300.000 đồng là có thể tìm mua được loại đèn ưng ý. Nếu giá thấp hơn 100.000 đồng thì bóng đèn rất nhỏ và không thể chiếu sáng tốt trong không gian rộng lớn.

Mặt khác, có những người muốn sở hữu đèn măng xông không phải vì cần công cụ chiếu sáng mà là vì để sưu tầm thì chắc chắn sẽ lựa chọn các loại đèn măng xông có thiết kế truyền thống.

Các loại này có giá đắt hơn rất nhiều so với các loại đèn măng xông điện thông thường vì từng chi tiết của đèn đều được chăm chút tỉ mỉ, chắc chắn sẽ làm hài lòng những tín đồ đam mê các món đồ cổ mang dấu ấn thời đại.

Các mẫu đèn măng xông của Việt Nam thường dao động trên dưới 1 triệu và bạn có thể tìm thấy ở những nơi chuyên bán đồ cổ.

Còn các mẫu đèn măng xông của thương hiệu nước ngoài đắt hơn rất nhiều, loại rẻ cũng phải trên dưới 2 triệu, những loại đắt hơn sẽ khoảng 8 triệu, thậm chí có loại còn lên đến 20 triệu.

Một số thương hiệu bạn có thể tham khảo là Coleman, Aida, Britelyt, Anchor...

Có những người càng tìm hiểu càng yêu thích vẻ đẹp cổ điển mà đèn măng xông mang lại.

Cũng hy vọng rằng, bài viết này không chỉ dừng lại ở việc giúp bạn biết được đèn măng xông là gì mà còn giúp bạn nhìn thấy được những điểm thú vị chỉ có ở đèn măng xông.